poprzednia strona

Antropometria

  (gr. anthropos – człowiek, metreo – mierzyć) jedna z podstawowych metod badawczych antropologii.

Antropometria

  W dosłownym znaczeniu dotyczy cech wyrażanych w skalach interwałowych, cech metrycznych (wyrażanych np. w kg, cm, mm). W znaczeniu szerszym obejmuje także antroposkopię  - a więc ocenę cech wyrażanych w skalach nominalnych, ocenę cech opisowych ( np. barwa i kształt włosów, itp.)

  W wychowaniu fizycznym, sporcie i rehabilitacji ruchowej największe znaczenie ma somatometria – dział antropometrii zajmujący się pomiarami całego ciała oprócz głowy.

ANTROPOMETRIA:

Zespół metod i technik stosowanych w antropologii obejmujący pomiary i opisy cech jakościowych człowieka żywego i szczątków kostnych.

  Kompletny zbór obowiązujących technik antropometrycznych dzieli się w zależności na to,co chcemy mierzyć, i tak:

- Craniometria: pomiary czaszek
- Kefalometria: pomiary głowy
- Cranioskopia: opis cech jakościowych czaszki
- Kefaloskopia: opis cech jakościowych głowy
- Osteometria: pomiary kości
- Somatometria: pomiary ciała (jako całości)
- Osteoskopia: opis cech jakościowych kości
- Somatoskopia: opis cech jakościowych ciała (jako całości)

                        PUNKTY ANTROPOMETRYCZNE:

  To punkty najczęściej umiejscowione na łatwo wyczuwalnych miejscach szkieletu. Określenie ich położenia stwarza możliwość porównywalności, powtarzalności oraz ciągłego uzupełniania pomiarów antropometrycznych ukierunkowanych na konkretny cel, np. projektowanie stanowisk pracy, maszyn i urządzeń.

  Dokładnie określone miejsca na kośćcu lub na całym ciele człowieka: odległości między nimi stanowią przedmiot pomiarów antropometrycznych. Do najczęściej wykorzystywanych p. a. należą (definicje według M.Godyckiego):

                        Płaszczyzny ciała

            Wyróżnia się trzy rodzaje płaszczyzn ciała:

a) Płaszczyzny strzałkowe - określone są przez osie strzałkowe i pionowe. Płaszczyzna strzałkowa ułożona w osi głównej nosi nazwę płaszczyzny po środkowej (symetrii) i dzieli ciało na dwie symetryczne połowy - lewą i prawą.

b) Płaszczyzny czołowe są wyznaczone przez osie poprzeczne i pionowe.; leżą na ogół równolegle do płaszczyzny czoła. Płaszczyzna czołowa główna przechodzi przez oś podłużną ciała i dzieli je na część przednią i tylną.

c) Płaszczyzny poprzeczne albo poziome określane są przez osie poprzeczne i strzałkowe. Dzielą ciało na część górną i dolną.

            Szczególne znaczenie ma płaszczyzna uszno-oczodołowa czyli pozioma frankfurcka.

            Dzieli ona głowę na część górną i dolną.

Płaszczyzna frankfurcka służy do  odpowiedniego ułożenia głowy przy pomiarach wysokości ciała. przechodzi przez górną część otworu słuchowego i dolną część oczodołu.

 Punkty antropometryczne cz.1:

Punkty na głowie

Glabella (g) – najbardziej ku przodowi wysunięty punkt na kości czołowej,

Opisthocranion (op) – najbardziej wysunięty ku tyłowi punkt głowy,

Euryon (eu) – punkt na mózgoczaszce najbardziej bocznie,

Zygion (zy) – najbardziej bocznie wysunięty punkt na łuku jarzmowym,

Nasion (n) – na połączeniu kości nosowych z czołową,

Gnathion (gn) – na dolnym brzegu szczęki dolnej,

Subnasale (sn) – na granicy wargi górnej i przegrody nosowej,

Alare (al) – punkt położony najbardziej bocznie na skrzydełkach nosa,

 Punkty na głowie i na pozostałych częściach ciała:

Vertex (v) - położony najwyżej na głowie, w ustawieniu głowy w płaszczyźnie frankfurckiej,

Suprasternale (sst) - we wcięciu szyjnym rękojeści mostka w linii pośrodkowej,

Acromion (a) - położony jest najbardziej bocznie na wyrostku barkowym łopatki,

Xipoidale (xi) - położony jest w miejscu przejścia trzonu mostka w wyrostek mieczykowaty,

Radiale (r) - położony jest najwyżej na głowie kości promieniowej,

Illiocristale (ic) - położony jest najbardziej bocznie na grzebieniu kości biodrowej,

Symphysion (sy) - położony jest najwyżej na górnej krawędzi spojenia łonowego, w linii pośrodkowej,

Trochanterion (tro) - położony najbardziej bocznie lub najwyżej na krętażu większym kości udowej,

Stylion (sty) - położony jest najniżej na wyrostku rylcowatym kości promieniowej,

Dactylion (da) - położony jest najniżej na opuszkach palców,

Tibiale (ti) - położony najwyżej przyśrodkowo na głowie kości piszczelowej,

Sphyrion (sph) - położony najbardziej przyśrodkowo na kostce kości piszczelowej,

Acropodion (ap) - położony najbardziej z przodu palucha, lub na drugim palcu stopy,

Pternion (pte) - położony najbardziej z tyłu na guzie kości piętowej,

Basis (B) – oznacza płaszczyznę na której stoi lub siedzi badany,